پلیسه گیری، فرآیند برداشتن برآمدگی ها یا لبه های تیز از قطعه کار، هرگونه تمیزکاری یا زنگ زدایی و حذف رنگ از قطعات می تواند با استفاده از ابزارهای مختلفی از جمله ورقه سنباده، برس‌های سیمی و سنگ ساب انجام شود. انتخاب نوع ابزار به موادی که روی آن کار می شود، میزان سخت بودن برجستگی ها و نتیجه مطلوب بستگی دارد. در اینجا به تفکیک هر گزینه پرداخته شده است:
- ورق سنباده: سنباده معمولاً برای تمیز کردن قطعات کار با اندازه کوچک تا متوسط استفاده می شود؛ به ویژه روی قطعاتی که از مواد نرم تری مانند چوب یا پلاستیک ساخته شده اند. انواع سنباده با دانه های ساینده در اندازه های متفاوت موجود است، با دانه های درشت تر (تعداد کمتر) که مواد زائد را سریعتر از بین می برد و دانه های ریزتر (تعداد بالاتر) سطح صاف تری را ارائه می دهد. کاغذ سنباده را می توان به صورت دستی و با حرکت آن بر روی برجستگی ها یا با اتصال آن به بلوک سنباده یا ابزار مشابه استفاده کرد.
- فرچه سیمی: برس های سیمی برای از بین بردن پلیسه ها و جرم ها از روی قطعات فلزی، سنگی، بتنی و… موثر هستند.فرچه های سیمی در اشکال و ابعاد مختلفی موجود هستند و از نمونه های آن می توان به فرچه سیمی کاسه ای افشان، فرچه سیمی کاسه ای بافته، فرچه سیمی فرز، فرچه سیمی تخت یا خورشیدی و… اشاره کرد. تولید کننده فرچه سیمی کربلایی از تولید کنندگان معتبر داخلی است که انواع برس سیمی را باکیفیت بالا به مصرف کنندگان عرضه می نماید. برس های سیمی دارای رشته های سفت و مقاوم هستند که می توانند به سرعت پلیسه ها و سایر عیوب سطح را از بین ببرند. با این حال، هنگام استفاده از آنها باید احتیاط کرد تا آثار خراش روی سطح باقی نماند، لذا قانون اعمال فشار استاندارد و ملایم و یکنواخت با زاویه مناسب باید رعایت شود.
- فرایند سنگ زنی یا سنگ ساب: یک دستگاه سنگ، مانند یک فرز زاویه ای یا سنگ رومیزی، ابزار تهاجمی تری است که برای قطعات کار بزرگتر یا کارهای سنگین زدودن مناسب است. دستگاه های سنگ از چرخ ها یا دیسک های ساینده استفاده می کنند که با سرعت بالا می چرخند تا مواد را به سرعت حذف کنند. آنها به ویژه برای جدا کردن اجزای فلزی با پلیسه های قابل توجه یا لبه های تیز مفید هستند. با این حال، سنگ ها به دلیل قدرت و پتانسیل آنها برای ایجاد جرقه نیاز به اقدامات احتیاطی مناسب و ایمنی دارند. هنگام انتخاب روش حذف برجستگی، مواد، اندازه قطعه کار، وسعت پلیسه ها و سطح مورد نظر را در نظر بگیرید. ممکن است مفید باشد که با روشی کم تهاجمی مانند ورق سنباده یا برس سیمی شروع کنید و در صورت لزوم به سنگ ساب بروید. همیشه با پوشیدن وسایل حفاظتی مناسب، مانند عینک ایمنی، دستکش و ماسک گرد و غبار، ایمنی را در اولویت قرار دهید.
در این قسمت به مزایا و معایب هر روش اشاره می شود: سنباده، فرچه سیمی و سنگ زنی.
- کاغذ سنباده:
مزایا:
– مناسب برای طیف وسیعی از مواد از جمله چوب، پلاستیک و فلز.
– با اندازه های مختلف دانه های ساینده موجود است که سایش سطوح مختلف با سختی های متفاوت را امکان پذیر می کند.
– قابل استفاده به صورت دستی یا اتصال به بلوک سنباده برای کنترل بهتر.
– در مقایسه با دیگر روش های دستی، سطح صاف تری را ارائه می دهد.
– قابل حمل و استفاده آسان.
معایب:
– می تواند وقت گیر باشد، به خصوص برای قطعات کار بزرگتر یا دارای پلیسه های سخت.
– ممکن است برای دستیابی به نتیجه مطلوب نیاز به اندازه های مختلف دانه های ساینده داشته باشد.
– برای برجستگی های بسیار سخت یا سرسخت کمتر موثر است.
– ممکن است هنگام کار با فلز یا مواد ساینده به سرعت فرسوده شود.
- برس سیمی:
مزایا:
– برای از بین بردن برآمدگی ها از قطعات فلزی موثر است.
– موجود در اشکال مختلف از جمله برس های دستی، برس های برقی و مناسب سنگ روی انواع فرز و دریل.
– مواد را به سرعت و به طور کارآمد حذف می کند.
– می تواند به مناطق و خطوط صعب العبور دسترسی پیدا کند.
– بادوام و ماندگار است.
معایب:
-در صورت استفاده نادرست و اعمال فشار زیاد از حد، می تواند آثار خراش قابل مشاهده بر روی قطعه کار باقی بگذارد.
– قبل، حین و بعاد از استفاده، نیاز به الزامات احتیاطی دارد.
– تاثیر کمتری بر روی مواد نرمتر مانند چوب یا پلاستیک دارد.
– رشته های سیمی ممکن است به مرور زمان از بین بروند یا بشکنند و نیاز به تعویض دارند.
- سنگ زنی:
مزایا:
– برای جدا کردن پلیسه های سنگین و از بین بردن برآمدگی های قابل توجه بسیار موثر است.
– مناسب برای قطعات کار فلزی به ویژه آنهایی که سطوح سخت شده دارند.
– حذف سریع و کارآمد مواد
– می تواند قطعه کار را در حین پلیسه گیری شکل دهد و کانتور کند.
– کنترل دقیق را با گزینه های مختلف چرخ سنگ زنی فعال می کند.
معایب:
– به تجهیزات تخصصی مانند فرز های زاویه ای یا سنگ های رومیزی نیاز دارد.
– ایجاد گرما و جرقه، نیاز به اقدامات احتیاطی مناسب.
– تهاجمی تر است و می تواند مواد بیشتری را نسبت به روش های دیگر حذف کند و به طور بالقوه بر ابعاد قطعه کار تأثیر بگذارد.
– در مقایسه با ورق سنباده یا برس سیمی، خراش های خشن تری به جا می گذارد.
– برای مواد ظریف یا نازک مناسب نیست.
انتخاب درست چسیت؟
زمانی که شما می خواهید ابزار پرداخت کاری و تمیز کاری را انتخاب نمایید، باید متریال پایه را مد نظر قرار بدهید. به طور معمول از برس سیمی فولادی برای تمیز کاری سطوح فولادی، چدنی و از فرچه سیمی استیل ضد زنگ برای تمیز کاری سطوح استیل ضد زنگ، آلومینیوم و … استفاده می شود. برس های سیمی از نوع برنج نیز معمولا در تمام موارد کاربرد دارند. به طور کلی برای سطوح نرم و حساس و تمیزکاری های با عمق کم، سنباده ها با دانه بندی های متفاوت استفاده می شوند. برای زنگ زدایی و تمیزکاری های با عمق بیشتر و خشن تر می توان از برس های سیمی افشان و بافته استفاده نمود. ولی اگر استفاده از دو روش قبلی، نتیجه مطلوب را حاصل نکرد، استفاده از روش سنگ زنی یا سنگ ساب توصیه می شود.
در نتیجه، پلیسه گیری فرآیندی حیاتی در صنایع تولیدی و فلزکاری است که شامل حذف برآمدگی ها و پوشش های ناخواسته و لبه‌های تیز از قطعات ماشین کاری شده است. برس ها می توانند بر عملکرد، ایمنی و زیبایی محصولات نهایی تأثیر بگذارند. این مقاله به بررسی روش‌ها و ابزار مختلف جداسازی برجستگی ها که معمولاً در صنایع امروزی استفاده می‌شود، پرداخته است. تکنیک‌های دستی، مانند سوهان‌زنی، سنگ زنی و سنباده زدن، دقت و کنترل را ارائه می‌دهند، اما می‌توانند زمان بر و فشرده باشند. از سوی دیگر، روش‌های خودکار سازگاری را ارائه می‌دهند، اما ممکن است به تجهیزات و تخصص نیاز داشته باشند.
توجه به الزامات خاص کاربرد، مانند هندسه قطعه، نوع مواد و پرداخت مورد نظر، هنگام انتخاب روش حائز اهمیت است. هر روشی مزایا و محدودیت های خود را دارد و انتخاب بهینه به عواملی مانند هزینه، حجم تولید، زمان فرایند و استانداردهای کیفیت بستگی دارد.
صرف نظر از روش انتخاب شده، اولویت بندی اقدامات ایمنی از جمله استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب و آموزش مناسب برای اپراتورها بسیار مهم است. پلیسه گیری و زنگ زدایی می تواند شامل کار کردن با ابزارهای تیز، ماشین آلات و مواد ساینده باشد و برای جلوگیری از حوادث و صدمات باید اقدامات احتیاطی انجام شود.
تولیدکنندگان با انتخاب روش درست کردن پلیسه گیری و به کارگیری تکنیک‌های مناسب، می‌توانند از حذف پلیسه ها، لبه‌های تیز و عیوب سطح، بهبود عملکرد محصول، ایمنی و رضایت مشتری اطمینان حاصل کنند. پیشرفت مستمر در فناوری حذف برجستگی، کارایی، دقت و اتوماسیون را بیشتر می‌کند و به ساده سازی فرآیندهای تولید و بهبود بهره وری کلی در صنایع مختلف کمک می‌کند.
