فرچه های سیمی، به عنوان ابزار سایشی همه کاره و موثر برای زنگ زدایی، تمیزکاری، پلیسه گیری، جرم گیری و حذف هرگونه پوشش یا برجستگی استفاده می شوند. برای افزایش سرعت فرایند تمیزکاری، امروزه این ابزار به طور قابل نصب روی دستگاه های برقی طراحی و ساخته می شوند. انواع فرچه های سیمی ( شامل کاسه ای، تخت، قلمی، استوانه ای و… ) روی انواع دستگاه فرز، مینی فرز، فرز انگشتی، انواع سنگ رومیزی، زاویه ای و انواع دریل ها قابل نصب هستند. دو مدل عمده و معروف فرچه های سیمی که در صنایع مختلف استفاده می شوند، فرچه سیمی فرز و فرچه سیمی دریل هستند که از لحاظ کارایی و شکل ظاهری با یکدیگر تفاوت هایی دارند که در ادامه این مقاله، به تفاوت های این دو نوع می پردازیم تا براساس کاربرد مورد نظر، بتوان بهترین نوع و بهترین دستگاه را جهت نصب انتخاب کرد.
برای بررسی تفاوت فرچه سیمی فرز و فرچه سیمی دریل، ابتدا به تفاوت های هریک از این دستگاه ها می پردازیم که این تفاوت ها، سبب طراحی منحصر به فرد برای تولید این فرچه های سیمی می شود.
تفاوت اول بین دستگاه دریل و فرز، در سرعت های چرخش آنها است. دستگاه های فرز معمولا با سرعت بیش از 10000 دور در دقیقه ( RPM ) می چرخند؛ در صورتی که سرعت چرخش انواع دریل معمولا بین چند صد تا چند هزار دور در دقیقه متغیر است و در کل می توان گفت که سرعت چرخش دریل ها از فرز کمتر است و همین عامل سبب طراحی های متفاوت می شود. برای مثال، فرچه سیمی فرز یا همان فرچه سیمی کاسه ای بافته یا افشان تولیدی برند فرچه سیمی کربلایی، طوری طراحی و ساخته می شود که می تواند تا حداکثر سرعت 11000 دور در دقیقه (RPM) را تحمل کند و بچرخد. در مقابل انواع فرچه های سردریلی ( فرچه سیمی قلمی سردریلی، تخت سردریلی، کاسه ای سردریلی ) ساخته شده توسط همین شرکت تولید کننده فرچه سیمی کربلایی یا ساب ایران، با حداکثر سرعت 3000 RPM می توانند بچرخند و برای سرعت های بالاتر از این مناسب و ایمن نیستند.
در شکل زیر انواع رایج فرچه های سیمی سردریلی را مشاهده می نمایید:
یکی دیگر از عوامل تفاوت فرچه های سیمی فرز و دریل، ناشی از ابعاد و اندازه های انواع فرز و دریل است. به طور کلی دستگاه های سنگ رومیزی و فرز، برای استفاده روی قطعه کارهای بزرگ و با مساحت زیاد مناسب هستند؛ در صورتی که برای تمیزکاری سطوح کوچک تر، استفاده از دریل یا فرز انگشتی توصیه می شود. همین عامل موجب می شود که فرچه های سیمی فرز و سنگ رومیزی از فرچه های سیمی دریل و فرز انگشتی، بزرگ تر باشند. برای مثال فرچه سیمی کاسه ای بافته ساب ایران جهت نصب روی سنگ فرز و مینی فرز، با قطر بدنه 75، 100، 125 میلی متر و فرچه سیمی کاسه ای افشان ساب ایران با قطرهای 75، 100، 125، 150 میلی متر با رشته های طلایی یا مشکی طراحی و تولید می شود. در صورتی که فرچه سیمی کاسه ای دریل یا سردریلی برند ساب ایران یا همان کربلایی سابق، با قطرهای بدنه 35، 40، 55 و 70 میلی متر ساخته می شود و این تفاوت در ابعاد برس های سیمی فرز و دریل، به وضوح مشخص است. کوچک تر بودن فرچه های سیمی سردریلی به این دلیل است که قطرهای بزرگ تر برای بدنه از لحاظ علم طراحی قطعات، استاندارد نیست. ابزاری مانند دریل یا فرز انگشتی معمولا در ابعاد کوچک هستند و نصب فرچه های بزرگ، می تواند سبب مرکز ثقل نادرست شود و فرچه روی قطعه کار بلغزد و روی آن خراش ایجاد کند یا حتی ممکن است حین چرخش، فرچه سیمی از روی ابزار باز شده و پرت شود و آسیب های جبران ناپذیری به وجود آورد.
به علت کوچک بودن ابعاد فرچه های سیمی سردریلی، این فرچه ها می توانند در کاربردهای ظریف مورد استفاده قرار گیرند و عملیات تمیزکاری و جرم گیری را با جزئیات بیشتر انجام دهند. برای مثال برای جرم گیری درزها، گوشه ها و حفره های روی قطعه کار می توان از فرچه سیمی قلمی سردریلی یا تخت سردریلی روی دریل یا فرز انگشتی استفاده کرد. همچنین برای سطوح ظریف و حساس یا نرم، استفاده از فرچه های سردریلی احتمال آسیب به قطعه را کاهش می دهد و می توان گفت با عمق کمتری تمیزکاری را انجام می دهند. اما برای کاربردهای صنعتی مانند زنگ زدایی های سخت یا پلیسه زدایی های خشن در صنایعی مانند خودرو سازی، تولید و ساخت قطعات، فلزکاری و جوشکاری و… استفاده از فرزها یا دستگاه های سنگ مناسب تر است و این دستگاه ها قدرت، توان خروجی و سرعت بالاتر برای انجام موثر کاربردهای تمیزکاری دارند و برای تمیزکاری های عمیق و خشن مناسب هستند.
در شکل زیر انواع رایج فرچه های سیمی فرز را مشاهده می کنید:
یکی دیگر از عوامل تفاوت فرچه های سیمی فرز و دریل، از لحاظ نحوه طراحی و ساخت است که می توان گفت در حالی که هر دو نوع برس، یعنی برس سیمی فرز و برس سیمی دریل از اتصال رشته های سیمی به بدنه، برای تمیز کردن و آماده سازی سطح استفاده می کنند، طراحی آنها ممکن است کمی متفاوت باشد. اتصالات برس سیمی فرز معمولاً قوی تر و بادوام تر هستند، زیرا باید در برابر نیروها و سرعت های بالاتر تولید شده توسط فرز ها مقاومت کنند. آنها ممکن است ساختار محکم تری داشته باشند و دارای بدنه برس بزرگتری برای پوشش سطح بیشتری باشند.در صورتی که اتصالات برس سیمی دریل به گونه ای طراحی شده اند که سبک تر و فشرده تر باشند و امکان اتصال آسان به دریل و قابلیت مانور در فضاهای تنگ تر را فراهم کنند. آنها معمولا یک بدنه برس کوچکتر یا انواع مختلفی از اندازه ها و پیکربندی های برس دارند تا نیازهای مختلف تمیز کردن و آماده سازی را برآورده کنند.
همچنین از لحاظ شکل ظاهری، می توان گفت که فرچه های سیمی سردریلی در مرکز بدنه خود میله بلند استوانه ای شکل دارند ولی فرچه های سیمی فرز در مرکز بدنه دارای سوراخ رزوه مانند هستند. فرچه های سیمی جهت سنگ روی سنگ رومیزی نیز در مرکز بدنه خود، حفره های دایره ای شکل دارند و از همین طریق نصب می شوند.
شما می توانید با استفاده از تبدیل ها و کولت های مناسب و ایمن، از فرچه های سیمی روی هر دو ابزار فرز و دریل استفاده نمایید؛ فقط لازم است از اتصال ایمن و استاندارد تبدیل ها مطمئن شوید.
به طور کل و به عنوان جمع بندی می توان گفت فرچه سیمی فرز و فرچه سیمی دریل در درجه اول در کاربردهای مورد نظر و ابزاری که برای استفاده با آنها طراحی شده اند، متفاوت هستند. برس سیمی فرز برای استفاده با انواع دستگاه فرز طراحی شده است که ابزار دستی قدرتمندی است و برای برش، سنگ زنی و پرداخت مواد مختلف استفاده می شود. برس سیمی فرز معمولاً دارای قطر بزرگتر و رشته های مستحکم تر است و به گونه ای ساخته شده است که در برابر سرعت ها و نیروهای بالاتر تولید شده توسط فرز، مقاومت کند. با توجه به توان خروجی بیشتر فرز ها، فرچه سیمی فرز با سرعت چرخشی قابل توجهی بالاتر عمل می کند. این سرعت بالا باعث حذف مواد تهاجمی تر می شود و به ویژه برای سطوح بزرگتر موثر است. با این حال، کنترل آن می تواند چالش برانگیزتر باشد، به خصوص هنگام کار بر روی سطوح ظریف یا پیچیده.
از طرف دیگر، یک برس سیمی سردریلی برای استفاده با دریل برقی طراحی شده است که ابزاری همه کاره است و شاهد استفاده روزمره از این ابزار هستیم. فرچه سیمی دریل معمولاً قطر کمتری دارد، رشته های ظریف تری دارد و برای سرعت چرخش و گشتاور تولید شده توسط دریل بهینه شده است. فرچه سیمی دریل در مقایسه با فرچه سیمی فرز با سرعت چرخشی کمتری کار می کند. این سرعت آهسته تر، کنترل بهتری را ارائه می دهد و برای کارهای دقیق یا ظریف مناسب است. اغلب برای سطوح کوچکتر یا مناطقی که نیاز به ظرافت بیشتری دارند، از فرچه های سردریلی استفاده می شود.
بنابراین، انتخاب فرچه سیمی مناسب به ابزاری که قصد استفاده از آن را دارید و وظیفه خاصی که باید انجام دهید، بستگی دارد. برای از بین بردن لایه های ضخیم رنگ یا زنگ از سطوح فلزی بزرگ، آماده سازی سطوح برای جوشکاری یا رنگ آمیزی و تمیز کردن جوش ها، فرچه سیمی فرز عالی است. فرچه سیمی سردریلی برای طیف وسیعی از مواد از جمله فلز، چوب و حتی پلاستیک مناسب است. می توان از آن برای تمیز کردن، جداسازی، پرداخت، زنگ زدایی یا رنگ زدایی استفاده کرد. سرعت کمتر و کنترل بهتر، آن را برای کارهای پیچیده یا در مقیاس کوچک ایده آل می کند.
